به دلیل تعداد بسیار مینها، چند رده پاکسازی نشده و مقداری سیمخاردار هم باقیمانده بود. در این شرایط نیروها نیاز به روشنایی داشتند. عنایت خداوند دوباره به کمک رزمندگان آمد و با کنار رفتن ابری ضخیم از روی ماه، هوا مانند روز روشن شد. رزمندگان اسلام از این امداد الهی با عنوان «بازی ماه» در شب عملیات یاد میکردند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز اسناد، تحقیقات و نشر معارف دفاع مقدس و مجاهدت های سپاه، پس از توقف عملیات رمضان در دشتهای شرق بصره در برابر نیروی زرهی دشمن، انتخاب منطقهای کوهستانی و محدودتر برای اجرای عملیات، لازمه حفظ ابتکار عمل نیروهای جمهوری اسلامی دانسته شد تا نقاط قوت خودی و ضعف دشمن در زمینهای ناهموار، زمینهساز تقویت تدریجی تواناییها قرار گیرد.
علاوه بر این امر مهم، آزادسازی مناطق کوهستانی جبهه میانی از اشغال دشمن و تأمین مرزها در این منطقه نیز مطرح بود؛ ازاینرو عقب راندن دشمن از غرب شهر سومار و آزادسازی ارتفاعات مرزی آن، همچنین در صورت امکان پیشروی بهسوی شهر مندلی عراق هدف عملیات مسلم بن عقیل قرار گرفت که با طراحی و فرماندهی مشترک ارتش و سپاه از تاریخ ۹/۷/ تا ۱۳/۷/۱۳۶۱ انجام شد.
در این عملیات با پیشروی نیروهای خودی که در مرحله اول با سرعتی شگفتآور و بعد بهتدریج صورت گرفت و با مقاومت طولانی آنان در مقابل پاتکهای عراق، منطقه آزادشده تثبیت گردید.
بدین ترتیب بیش از ۱۰۰ کیلومترمربع از خاک ایران آزاد و حدود ۳۰ کیلومترمربع از خاک عراق تصرف گردید و نیروهای خودی ضمن تأمین دشت سومار، بر تنگههای مرزی تسلط یافتند و شهر مندلی نیز در دید و تیررس آنان واقع شد. درنتیجه امکان پیشروی در عمق خاک دشمن فراهم گردید.
امدادهای غیبی در آستانه عملیات
در جبهههای نبرد گاهی اوقات، اتفاقاتی رخ میداد که به باور رزمندگان و فرماندهان جز کمک هابی الهی تفسیر دیگری از آن نمیشد.
در عملیات مسلم بن عقیل نیز وقایعی مانند ابری شدن و بارش ناگهانی باران را میتوان در این زمره قرار داد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
به تأخیر افتادن عملیات در عین داشتن مزایا، میتوانست موجب بروز خطرات و آسیبهایی نیز بشود. تا زمان شروع عملیات، حدود ۲۰ گردان منتقل شدند.۷ گردان نیز قرار شد بعدها عازم منطقه شوند. بنابراین هواپیمای دشمن میتوانست بیشتر نیروها را هدف قرار دهد.
ازآنجاکه خداوند باریتعالی در تمام شئون و امور، رزمندگان اسلام را همراهی میکرد، در این شرایط نیز امدادهای غیبیاش به کمک نیروهای خودی آمدند و آسمان صاف و بدون ابر منطقه پس از پنج ماه ابری شد. این اتفاق بر اساس صحبتهای بومیان منطقه، در مهرماه، برای اولین بار رخ داد!
با توجه به عنایات خاص الهی در این روز (روز اول عملیات) هوا ابری و خنک بود و گردانها از لحاظ تدارکات مشکلی نداشتند. هوا کاملاً تاریک شد. رزمندگان با خاطری آسوده خود را به نقاط رهایی اولیه در تمام محورها رساندند.
فاصله میان نقطه رهایی تا نقطه رهایی ثانویه در بیشتر محورها، از دشت صاف و همواری تشکیلشده بود. حرکت نیروها زیر نور مهتاب توجه نیروهای دشمن را جلب میکرد و باعث لو رفتن عملیات و راههای نفوذی میشد. در این هنگام، باران شروع به باریدن کرد که هم از خستگی و تشنگی و غلبه احساس خوابآلودگی بر رزمندگان جلوگیری کرد؛ هم اینکه دیده بانهای دشمن مجبور شدند به سنگرها بروند.
در زمان رهاشدن نیروهای خودی شرایطی در منطقه ایجاد شد. بعدازظهر قبل از شروع عملیات با توجه به وجود ابری که از روز قبل در آسمان بود، هوا طوفانی شد و باد تندی شروع به وزیدن کرد. وزیدن باد باعث شد گردوغبار غلیظی در سطح منطقه پخش شود و همچون پردهای ضخیم مانع دید دشمن در سراسر منطقه شود. در این شرایط نیروها در محلهای مشخصشده مستقر شدند. پس از پایان باد و طوفان، هوا کمکم تاریک شد. با تاریکی هوا و صاف شدن تدریجی آسمان، رزمندگان باید خود را به نقاط رهایی اولیه میرساندند.
فاصله میان محل استقرار و نقطه رهایی اولیه در بیشتر محورها از کوهها و شیارهای پرپیچوخم تشکیلشده بود و احتمال گم کردن راه وجود داشت؛ بنابراین نیاز به نور و روشنایی بود چراکه تابش نور ماه کمک بسیاری به جبهه خودی میکرد.
میدانهای مین شبهای قبل پاکسازیشده بود. به دلیل آگاه نشدن دشمن، تخریبچیها مینها را در میآوردند، ماسوره و چاشنی را برمیداشتند و سپس مینها را در جای اول میگذاشتند. به دلیل تعداد بسیار مینها، چند رده پاکسازی نشده و مقداری سیمخاردار هم باقیمانده بود. در این شرایط نیروها نیاز به روشنایی داشتند تا بتوانند به مأموریت خود سرعت دهند.
عنایت خداوند دوباره به کمک رزمندگان آمد و با کنار رفتن ابری ضخیم از روی ماه، هوا مانند روز روشن شد. رزمندگان اسلام از این امداد الهی با عنوان بازی ماه» در شب عملیات یاد میکردند.
سرلشکر عزیز جعفری درباره امدادهای خداوندی در شب عملیات مسلم بن عقیل چنین گفته است:
امدادهای غیبی خوشبختانه به اقرار همه برادرها خیلی زیاد بود. در این عملیات گفتم که نظر خداوند بود که پیروز بشویم، الطافش هم بهصورت امدادهای غیبی آمد و خیلی مشهود بود. هوای منطقه سومار که گرم بود، از دو روز قبل از عملیات ابری شده بود. یک نم بارانی زد و باعث شد که هوا خنک بشود و بچهها که توی خط به آب زیادی احتیاج داشتند یک مقدار زیادی نیازشان رفع شد. دوم مسئله بمباران بود که چون نیروها توی آن شیار تجمع کرده بودند؛ اگر هوا آفتابی بود دشمن میتوانست بیاید بمباران کند و تلفات زیادی به ما وارد کند که به علت ابری بودن هوا نتوانست.
سومین مسئله مهتاب بود که به علت روشن بودن مهتاب شب چهارده، بعضیها وحشت داشتند ولی اهمیتی داده نشد و خداوند کمک کرد و همان شب ابرها را فرستاد که باز این ابرها دقیقاً همینطوری که بچهها میخواستند جایی که نور میخواستند نور بود و جایی که تاریکی میخواستند بشود، ابر جلوی ماه را گرفت و تاریکی برای بچهها ایجاد کرد. باز مسئله بعدی که در رابطه با بمباران بود، احتمال زدن جادهها بود، با آن ترافیک زیادی که روی جادهها بود، باز ابر جلوی بمباران هواپیماها را گرفت که پلها زده نشود یا ماشینی زده نشود.
منبع:
منوچهری، علی، نبرد سومار؛ شرح عملیات مسلم بن عقیل، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران ۱۴۰۴، صص ۲۷۸، ۲۷۹، ۲۸۰، ۲۸۱
